Chỉ viết luận liệu có vào được đại học?

Trước khi ban hành thông tin chi tiết về quy chế tuyển thẳng, tiến sĩ Nguyễn Quốc Chính – Trưởng ban Đào tạo Đại học Quốc Gia TP HCM – đã trao đổi với Zing.vn về kế hoạch sơ bộ chắc chắn triển khai trong năm nay. Theo đó, điểm bài luận và thư giới thiệu sẽ là tiêu chí để xét tuyển thẳng thí sinh từ 82 trường THPT chuyên, năng khiếu.

Nội dung bài luận và thư giới thiệu

Theo ông Chính, thí sinh xét tuyển thẳng chỉ viết tay một bài luận, không giới hạn số chữ. Nội dung là một câu hỏi duy nhất: Vì sao bạn chọn ngành học này?

Thí sinh dự thi THPT quốc gia 2015. Ảnh: Anh Tuấn.

Bài luận của thí sinh phải cho thấy các em có phù hợp và đam mê với ngành không, có khả năng với ngành đấy không? Bài viết phải có 2 vế: bạn là ai và ngành bạn muốn nhập học như thế nào? Trường đã chuẩn bị bộ phận sàng lọc, chấm bài luận.

Với thư giới thiệu, giáo viên cần cho biết đã làm việc với học sinh bao lâu, đánh giá thế nào về học sinh và sự phù hợp của em đó với ngành học định chọn. Thư giới thiệu có thể viết theo nhiều phong cách, nhưng nếu một học sinh đặc biệt, thư giới thiệu cũng sẽ đặc biệt.

Giáo viên viết thư giới thiệu cho thí sinh có thể là bất cứ thầy cô nào đã tham gia giảng dạy, tiếp xúc với em đó trong quá trình học THPT. Hiệu trưởng, hiệu phó cũng có thể làm công việc này.

Sắp tới, Đại học Quốc gia TP HCM sẽ công bố quy chế cụ thể và gửi thông tin về các trường THPT được chọn tuyển thẳng.

Háo hức xen lẫn băn khoăn

Thông tin Đại học Quốc gia TP HCM xét tuyển thẳng bằng bài luận, thư giới thiệu đã nhận được nhiều ý kiến đa chiều từ thí sinh và cộng đồng mạng. Nhiều người nhìn nhận đây là cách tuyển sinh tiến bộ, giống các nước Anh, Mỹ.

Cách làm hứa hẹn mở rộng cửa hơn cho những bạn thực sự có đam mê, hoài bão với ngành học. Một số bạn thi đại học năm ngoái bày tỏ tiếc nuối vì năm nay trường mới triển khai cách tuyển sinh này.

Từng trải nghiệm tuyển sinh tại đại học Mỹ, Châu Thanh Vũ – nghiên cứu sinh tiến sĩ Đại học Harvard – bày tỏ hứng thú với cách làm mới của một trường đại học top đầu Việt Nam. Nam sinh hy vọng việc thí điểm này sẽ thành công để trường tiếp tục mở rộng chỉ tiêu.

“Việc trường thay đổi mạnh tư duy tuyển sinh, thông qua bài luận để tìm hiểu đam mê, các khía cạnh con người thí sinh là bước đi đúng hướng. Nói như thế vì các kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia dù là sân chơi rất tốt, lại không phải điều kiện cần để học sinh xuất sắc ở bậc đại học” – Thanh Vũ nhận định.

Theo cựu học sinh trường Phổ thông năng khiếu TP HCM, đây là cơ hội để các em học sinh tập trung học những môn liên quan đến ngành mình yêu thích, nhưng lại không bị áp lực thi cử và phải có giải quốc gia. Ngoài ra, một điểm mạnh nữa là tuyển sinh như thế này sẽ giảm được áp lực kỳ thi đại học cho các học sinh đứng top, giúp các em yên tâm học để biết hơn là học để thi.

Bên cạnh nhiều ý kiến ủng hộ, cũng có những quan điểm lo ngại mô hình này sẽ phát sinh tiêu cực vì bài luận có thể chép, nhờ người làm, hoặc hối lộ giáo viên nhằm có thư giới thiệu đẹp.

Cách làm không mới ở nước phát triển

Trước những lo ngại về việc gian lận hay tiêu cực ở hình thức xét tuyển mới, Ngô Di Lân – nghiên cứu sinh tiến sĩ Đại học Brandeis (Mỹ) – cho biết, các nước phát triển đã có cách để hạn chế những việc này.

Trường có thể kiểm soát được vấn đề sao chép bài luận nếu có hệ thống phần mềm kiểm tra được lỗi trùng lặp. Chuyện nhờ người viết hộ đương nhiên khó kiểm soát, ngay cả ở Mỹ.

Các giáo viên ở Mỹ thường không dám giới thiệu bừa, ai họ thấy có năng lực mới nhận lời giúp. Khi viết thư giới thiệu là họ đánh cược uy tín của chính mình vào học sinh. Nếu nói học sinh này rất giỏi mà vào trường năng lực kém thì giáo viên sẽ rất mất uy tín. Giáo viên cũng không thể rập khuôn những dòng khen ngợi, tâng bốc.

Theo Mai Nguyễn Phương Linh (Đại học Brandeis), thư giới thiệu phải nhận xét chân thật nhất về cá tính và khả năng của ứng viên. Nữ sinh từng giành học bổng đại học top đầu nước Mỹ cho rằng, nên chọn những vị giáo sư có thể hiểu rõ và viết chi tiết về mình nhất thay vì những người có tiếng tăm hoặc chức vụ lớn trong trường.

Ngoài ra, điều quan trọng nhất chắc chắn vẫn là cách bạn thể hiện tính cách và khát vọng của mình trong những bài luận. Vì vậy, việc bắt đầu viết bản nháp từ 3 hay 4 tháng với sinh viên Mỹ là rất cần thiết.